MPaR'08 - artykuł nr 9
Pareto-optymalność rozwiązań w grze między bankiem centralnym a rządem
Iwona Woroniecka
Streszczenie:
W pracy Pareto-optymalność rozwiązań w grze między bankiem centralnym a rządem (I. Woroniecka) przeanalizowano zagadnienie dotyczące wyboru policy mix z wykorzystaniem teorii gier, traktując powyższy problem decyzyjny jako grę dwuosobową o sumie niezerowej, w której bank centralny i rząd podejmują samodzielnie decyzje. Pokazano przykład gry uwzględniającej dwie jakościowo różne strategie: restrykcyjną i ekspansywną, zarówno po stronie polityki fiskalnej, jak i polityki pieniężnej, oraz trzy jakościowo różne strategie, z uwzględnieniem dodatkowo strategii neutralnej. Przyjmując, że kryterium, jakim kieruje się bank centralny jest minimalizacja inflacji, a rząd dąży do maksymalizacji tempa wzrostu gospodarczego, pokazano, że równowaga w analizowanej grze jest wyznaczona przez strategie dominujące i prowadzi do wyboru bądź restrykcyjnej polityki monetarnej i ekspansywnej polityki fiskalnej, bądź obu restrykcyjnych polityk: pieniężnej i fiskalnej, w zależności od przyjętych założeń dotyczących uwarunkowań koniunktury gospodarczej, przede wszystkim wpływu deficytu budżetowego na wzrost PKB. Jeden z powyższych stanów równowagi odpowiada rzeczywistej sytuacji, jaka ma miejsce w ostatnich latach w Polsce, gdzie w odpowiedzi na zbyt ekspansywną politykę fiskalną i wysoki poziom deficytu budżetowego, bank centralny prowadzi politykę restrykcyjną utrzymując realne stopy procentowe na wysokim poziomie. Przeprowadzono analizę Pareto-optymalności rozwiązań wskazując na możliwość zaistnienia czterech różnych przypadków, z których trzy dotyczą sytuacji, gdy równowaga Nasha stanowi jednocześnie rozwiązanie Pareto-optymalne, a jedynie jeden wskazuje na znany w literaturze przypadek dylematu więźnia, gdy występuje konflikt między racjonalnością indywidualną w postaci kryterium dominacji a racjonalnością grupową w postaci kryterium Pareto. Przedstawiono warunki od jakich zależy, z którym z przypadków będziemy mieć do czynienia.
Nota bibliograficzna:
Iwona Woroniecka. (2008). Pareto-optymalność rozwiązań w grze między bankiem centralnym a rządem. W: Tadeusz Trzaskalik (red.), Modelowanie Preferencji a Ryzyko '08. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, s. 127-142
